Þarmaflóran okkar – þessi ósýnilega fylgifélagi – er í stöðugri þróun allt lífið. Frá fyrstu andartökum eftir fæðingu og fram á efri ár breytist samsetning örveranna í þörmunum, mótast af umhverfi, fæðu og lífsstíl. Með því að skilja hvernig flóran þróast getum við betur stutt við eigin vellíðan og heilsu – á hverju skeiði lífsins.
Við upphaf lífsins er meltingarvegur barnsins nánast laus við örverur. Hvernig og hvar barnið fæðist skiptir miklu máli fyrir fyrstu kynni við bakteríur. Börn sem fæðast um fæðingarveg móður fá með sér örverur sem eru líkari þeim sem tilheyra heilbrigðri þarmaflóru, á meðan keisaraskurður leiðir til annarrar upphafssamsetningar. Brjóstamjólk gegnir síðan mikilvægu hlutverki – hún veitir ekki aðeins næringu heldur einnig sértækar trefjar sem næra góðar bakteríur í þörmum barnsins.
Fyrstu árin eru mótandi. Á fyrstu þremur æviárunum verður þarmaflóran stöðugt fjölbreyttari. Hún speglar næringu, umhverfi og snertingu við heiminn. Börn sem alast upp með dýr, í sveit eða í fjölbreyttu umhverfi virðast þróa ríkari flóru en börn í mjög hreinlátu borgarlífi. Þegar fasta fæða bætist við breytist flóran aftur – hún lærir að melta nýjar fæðutegundir og þróar með sér nýjar bakteríugerðir.
Á unglingsárum taka hormónar og lífsvenjur við sem áhrifavaldar. Svefn, streita, matarvenjur og lífsstílsbreytingar geta haft áhrif á jafnvægi og fjölbreytileika. Þetta er tími mikilla breytinga, og þarmaflóran þróast með.
Á fullorðinsárum nær flóran jafnvægi sem getur haldist lengi – svo lengi sem lífsstíll styður við hana. Mataræði, hreyfing, svefn, ferðalög, lyfjanotkun og streita eru allt þættir sem geta haft áhrif. Með meðvituðu vali má styðja við heilbrigt vistkerfi og almenna líðan.
Á efri árum verða breytingar á meltingarkerfinu og þarmaflórunni. Fjölbreytileiki minnkar oft, og hlutföll ákveðinna baktería breytast. Þess vegna getur verið mikilvægt að huga sérstaklega að fæðuvalinu, hreyfingu og hvíld – og velja meðvitað það sem styður við flóru sem heldur okkur virkum og orkumiklum.
Þetta ferðalag þarmaflórunnar sýnir hversu tengd við erum náttúrunni og umhverfi okkar. Með því að skilja þessa þróun getum við gripið inn í á réttum tímapunktum – ekki með flókinni meðferð, heldur með daglegum venjum sem hlúa að jafnvægi og vellíðan.
Við erum ekki ein – heldur vistkerfi sem þróast og þroskast með lífinu sjálfu. Með hlýju og virðingu fyrir líkamanum getum við skapað aðstæður þar sem flóran dafnar og við með.
– Heilsunetið
